Phương tiện chủ yếu để tự cứu và cứu cho nhau đầu tiên ở trận địa là túi (hộp) cấp cứu đầu tiên. Túi cấp cứu đầu tiên gồm có thuốc và một số vật phẩm. Hiện nay, quân đội Liên bang Nga có những loại túi cấp cứu đầu tiên sau:
– Túi cấp cứu đầu tiên dùng cho cá nhân.
– Hộp cấp cứu đầu tiên dùng cho 1 phi công.
– Túi cấp cứu đầu tiên dùng cho 3-4 thủy thủ tàu hải quân.
– Hộp cấp cứu đầu tiên dùng cho phi đội 3 người.
1. Túi cấp cứu đầu tiên cá nhân:
Túi cấp cứu đầu tiên cá nhân được trang bị cho mỗi quân nhân sử dụng để cấp cứu đầu tiên cho 1 thương binh, dùng tự cứu hoặc cứu nhau. Trong trường hợp chiến đấu với vũ khí thông thường, túi cấp cứu đầu tiên cá nhân sử dụng để cầm chảy máu ngoài tạm thời (kể cả chảy máu ở cổ, nách, bẹn, mông), băng kín vết thương, khử khuẩn nước, khử độc da.
Nội dung túi cấp cứu đầu tiên cá nhân gồm có:
– Gói băng cá nhân kích thước 10 x 6,5 x 4 cm (gồm 2 miếng bông gạc cố định và di động trên băng), cuộn băng kích thước 10 cm x 7m, kim băng, bọc giấy và vải nhựa.
– Gói phòng hóa cá nhân bọc kim loại, kích thước 9×13 cm, đựng 4 miếng gạc tẩm thuốc khử độc bộ phận mặt và bàn tay. Có thể sử dụng gói phòng hóa cá nhân để phòng tổn thương do chất độc thần kinh bằng cách khử độc bộ phận trước 20-30 phút.
– Viên khử khuẩn nước uống đựng trong bi đông sau 30 phút.
– Garô để cầm máu tạm thời vết thương động mạch hoặc tĩnh mạch.
Với vết thương động mạch, đặt garô phía gốc chi, trên băng hoặc quần áo; kéo và cuốn garô 2-3 vòng quanh chi thể đến khi cầm được máu và không còn mạch đập ở động mạch đầu chi; sau đó mới buộc garô, ghi giờ đặt garô trên băng và trên thương phiếu; sau 1 giờ (về mùa đông là 30 phút) phải nới garô vài phút sau khi đã ấn ngón tay đè lên động mạch chính; garô động mạch không được đặt quá 2 giờ.
Với vết thương tĩnh mạch, đặt garô ở đầu chi để đè ép các tĩnh mạch nông, không được đặt quá 6 giờ.
– Thuốc cầm máu Hemostop, sử dụng để cầm máu ở cổ, nách, bẹn, mông trong trường hợp garô ít hiệu quả. Thuốc có tác dụng hút nước và kích hoạt yếu tố XII, làm cho tế bào máu và protein đông vón. Khi xảy ra chảy máu sau khi làm sạch vết thương, rắc bột trong gói gần nơi chảy máu, phủ bông gạc và ép tay trong 5-7 phút.
Trong trường hợp chiến đấu có sử dụng vũ khí NBC, túi cấp cứu đầu tiên cá nhân được bổ sung các loại thuốc sau đây (đựng trong hộp nhựa màu da cam, kích thước 103 x 91 x 22 mm):
– Pelixim: sử dụng khi có triệu chứng đầu tiên của tổn thương do chất lân hữu cơ, khó thở, rung cơ, chảy nước bọt, rối loạn thị giác. Thuốc có tác dụng phong bế acetylcholin, tăng hoạt tính cholinesteraza ở trung ương và ngoại vi. Khi có triệu chứng nhiễm độc đầu tiên thì tiêm 1 ống tự tiêm (1 ml), khi co thắt phế quản thì tiêm 1-2 ống, khi co giật thì tiêm 2 ống cùng với 1-2 ml Diazepam 0,5%.
– Buprenorphine: sử dụng để cắt hội chứng đau trong trường hợp sốc chấn thương, sốc do bỏng, tác dụng kéo dài 6-8 tiếng, mạnh gấp 30-40 lần Morphin. Tiêm 1 lần liều 0,30-0,45 mg.
– Iot: sử dụng để sát trùng xung quanh vết thương.
– Ondanxetron: sử dụng để phòng phản ứng đầu tiên trước hoặc ngay sau khi có nguy cơ phóng xạ, khi xuất hiện nôn do chấn thương. Ondanxetron có tác dụng ức chế thụ cảm thể serotonin, phản xạ nôn, chống lo âu, không gây rối loạn vận động và khả năng lao động. Uống 1 lần 0,008g (2 viên) trước hoặc ngay sau khi có phóng xạ. Trong hộp có 10 viên.
– Thuốc B -190: sử dụng để phòng tiên lượng bệnh phóng xạ cấp (trên 1 Gr), có tác dụng ức chế 1-Adrenalin. Theo lệnh chỉ huy, uống liều 0,45g (3 viên) trước khi có phóng xạ 15-20 phút, uống lần hai sau 1 tiếng. Trong hộp có 10 viên.
– Doxycilline: thuộc loại kháng sinh nhóm Tetracilline, sử dụng khi có nguy cơ tổn thương do vũ khí sinh học. Khi có lệnh của chỉ huy, uống 2 viên và uống 2 viên nữa sau 12 giờ.
2. Hộp cấp cứu đầu tiên 1 phi công:
Hộp cấp cứu đầu tiên 1 phi công trang bị cho máy bay có 1 phi công, dùng để cấp cứu đầu tiên cho phi công trong lúc bay hoặc khi xảy ra tai nạn.
Hộp cấp cứu đầu tiên 1 phi công làm bằng carton, nội dung đựng trong hộp gồm:
– Ondanxetron: viên 0,004g, trong gói có 10 viên.
– Cafeinbenzoatnatri: viên 0,1g, trong gói có 6 viên. Sử dụng để nâng cao khả năng lao động, uống 2-3 viên mỗi ngày.
– Axizol: mỗi viên nhựa 120 mg, trong gói có 10 viên. Sử dụng để giải độc carbonoxit và các sản phẩm do cháy, uống phòng 1 viên trước khi vào khu vực cháy 20-30 phút hoặc cho nạn nhân uống 1 viên trước khi chuyển đi bệnh viện, liều tối đa 1 ngày 4 viên.
– Gel Lioxazin: thành phần gồm Hydroxypropilxellulose, 2-Alyloxyetanol, Lidocain. Sử dụng để cấp cứu đầu tiên khi bị bỏng nhiệt và phóng xạ, có tác dụng cải thiện vi tuần hoàn da, kích thích phát triển tổ chức hạt và biểu mô. Dùng gạc tẩm gel đắp lên vết bỏng, sau 6 giờ đắp lại và đắp hằng ngày cho đến khi khỏi.
Ngoài ra, hộp cấp cứu đầu tiên 1 phi công còn có băng cá nhân vô trùng, gói phòng hóa cá nhân, garô cầm máu.
3. Túi cấp cứu đầu tiên 3-4 thủy thủ tàu hải quân:
Nội dung túi cấp cứu đầu tiên 3-4 thủy thủ tàu hải quân gồm:
– Thuốc: Iot (dạng ống 1 ml dung dịch cồn 5%), Sulfacetamin (lọ nhỏ giọt 5 ml dung dịch 2%), Paracetamol (dạng viên 0,5g, 10 viên), Amizol (dạng viên nhựa 120 mg, 10 viên), thuốc cầm máu Hemostop, gel Lioxazin.
– Các loại băng: băng gạc vô trùng, băng đầu, băng gạc 24 x 24 cm, băng dính 1cm x 5m.
Ngoài ra, túi này còn có băng cá nhân vô trùng, gói phòng hóa cá nhân, garô cầm máu. Túi có thể móc vào thắt lưng hoặc đeo ở vai.
4. Hộp cấp cứu đầu tiên phi đội 3 người:
Hộp cấp cứu đầu tiên phi đội 3 người trang bị cho máy bay có phi đội 3 người, dùng để cấp cứu đầu tiên trong lúc bay hoặc khi xảy ra tai nạn.
Nội dung đựng trong hộp carton gồm:
– Thuốc: Iot (dạng ống 5 ml dung dịch cồn 5%), Sulfacetamin (lọ nhỏ giọt 5 ml dung dịch 2%), Paracetamol (dạng viên 0,5g, 10 viên), Ondanxetron (dạng viên 0,004g, 10 viên), Cafeinbenzoatnatri (dạng viên 0,1g, 6 viên), Amizol (dạng viên nhựa 120 mg, 10 viên), thuốc cầm máu Hemostop 50g, gel Lioxazin.
– Các loại băng: băng gạc vô trùng, băng đầu, băng gạc 24 x 24 cm, băng dính 1 cm x 5m.
Ngoài ra, hộp này còn có băng cá nhân vô trùng, gói phòng hóa cá nhân, garô cầm máu.
Tóm lại, nội dung các túi (hộp) cấp cứu đầu tiên được nghiên cứu trên cơ sở các thành tựu y học hiện đại, trang bị trong quân đội Liên bang Nga. Các túi (hộp) trên được sử dụng để cấp cứu đầu tiên có hiệu quả trong trường hợp bị thương do vũ khí thông thường hoặc do vũ khí sát thương lớn; ngoài ra, chúng còn được sử dụng để cấp cứu đầu tiên khi xảy ra thảm họa.
Mirosnichenko G.S và CS (Tạp chí Y học Quân sự Liên bang Nga)
Lược dịch: PGS. Trịnh Văn Luận